Skip to main content

Ionosfeer, invloed op satelliet- en radiocommunicatie

De ionosfeer van de Aarde is de hoogste laag van de aardatmosfeer. Deze laag van de atmosfeer bestaat uit verschillende geleidende lagen waarop de radiogolven weerkaatsen. Net daarom zijn onderzoekers en ingenieurs geïnteresseerd, bijvoorbeeld voor radio-detectie van meteoren, maar vooral in de telecommunicatie-industrie.

De ionosfeer varieert voortdurend, afhankelijk van:

  • het tijdstip van de dag
  • het seizoen
  • de geografische plaats
  • de activiteit van de Zon

Invloed van de ionosfeer op radiocommunicatie

De kwaliteit van de traditionele radiocommunicatie is afhankelijk van de toestand van de ionosfeer. De hoge variabiliteit van de ionosfeer heeft een grote invloed op de voortplanting van radiogolven.

Zo kan intense zonneactiviteit bepaalde radiotransmissies verstoren en soms zelfs leiden tot een echte "black-out" van de communicatie. Een zonnevlam kan een plotselinge verhoging van de elektronenconcentratie veroorzaken.

Effect van de ionosfeer op satellietcommunicatie

De ionosfeer heeft ook een - vaak zeer belangrijke - invloed op de signalen die de satellieten uitzenden. Het begrijpen en voorspellen van turbulente regio's in de ionosfeer, evenals hun effecten op satellietcommunicatie heeft belangrijke toepassingen:

  • militaire operaties in afgelegen gebieden
  • geplande netwerken van mobiele communicatiesatellieten
  • hoognauwkeurige toepassingen van globale navigatiesatellietsystemen (Amerikaanse GPS, Russische GLONASS, Europese Galileo en Chinese BEIDOU)

Denk maar wat de gevolgen zouden zijn indien de gegevens van dergelijke plaatsbepalingsystemen verstoord zouden zijn door de evolutie binnenin de ionosfeer, en niet gecorrigeerd zouden worden.

Het is daarom van cruciaal belang dat we de geïoniseerde bovenste lagen van onze atmosfeer voortdurend in het oog houden.

Artistieke voorstelling van de Galileo Full Operational Capability(FOC)-satelliet. Credits/ ESA–Pierre Carril, 2015
Galileo plaatsbepalingsysteem. Credits: ESA - J. Huart